طراحی الگوی بهره برداری از انرژی های تجدیدپذیر (مورد مطالعه: دهستان دیره، شهرستان گیلا ن غرب)

وابستگی گسترده ی سیستم انرژی کشورمان به سوخت های فسیلی و هزینه های سنگین اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی ناشی از آن لزوم رویکرد به انرژی های پاک را در کشور انکار ناپذیر نموده است. مناطق روستایی ایران نیز از چنین وضعیتی مستثنی نبوده و به نوبه خود با سامانه ی ناپایدار انرژی مواجهند. در همین راستا پژوهش حاضر به طراحی الگوی بهینه ی بهره برداری از انرژی های تجدیدپذیر در دهستان دیره شهرستان گیلان غرب پرداخت تا در راستای مدیریت تغییر الگوی تولید انرژی به سوی « انرژی پایدار» گامی برداشته باشد. بدین منظور سامانه ی تلفیقی تولید همزمان برق و حرارت برای هر یک از بخش های خانگی، تجاری، عمومی و کشاورزی در دهستان دیره شهرستان گیلان غرب طراحی شد. در این مطالعه از مدل ترکیبی ( quan -qual) dominant-less dominant design استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کشاورزان، سرپرستان خانوار، سرپرستان واحدهای کسب و کار و عمومی بودند. برای انتخاب نمونه ها از روش انتساب متناسب و سرشماری در قسمت کمی و روش نمونه گیری هدفمند در قسمت کیفی استفاده شد. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه های نیمه ساختارمند و گروه متمرکز انجام شد. به منظور تحلیل داده های پتانسیل انرژی خورشیدی و زیست توده از نرم افزارexcel و به منظور تحلیل داده های پتانسیل باد و برقابی به ترتیب از نرم افزارهای wis iran و land استفاده شد. استخراج میزان و الگوی مصرف انرژی در بخش های مختلف با استفاده از نرم افزارهای spss و excel انجام پذیرفت. ارزیابی فنی اقتصادی و زیست محیطی مدل ها با استفاده از نرم افزارhomer هومر ممکن شد و تحلیل داده های کیفی نیز با استفاده از تحلیل محتوا انجام پذیرفت. یافته ها نشان داد دهستان دیره از پتانسیل مطلوبی در زمینه ی تابش، زیست توده و برقابی برخوردارست، اما پتانسیل باد در این منطقه چندان مطلوب نیست. همچنین الگوی مصرف انرژی در تمامی بخش ها به نحو گسترده ای وابسته به انرژی های فسیلی می باشد. مدل بهینه ی فنی –اقتصادی- اجتماعی- زیست محیطی برای تولید همزمان برق و حرارت در بخش های مختلف به منظور تأمین تقاضا بدین شرح است: خانگی:شبکه(1000 کیلووات) – توربین آبی(104 کیلووات)،کسب و کار : شبکه (1000 کیلووات) – توربین آبی(104 کیلووات)،عمومی: شبکه (1000 کیلووات) – توربین آبی(104 کیلووات) و کشاورزی: شبکه (1000 کیلووات) – توربین آبی(104 کیلووات)- فتوولتائیک(1500 کیلووات)-کانورتر(1000 کیلووات). به طور کلی به نظر می رسد انرژی ها یاد شده در صورت تأمین شرایط اجتماعی لازم می توانند به منظور تسریع رشد و توسعه اقتصادی، تنوع بخشی به منابع انرژی، خوداتکایی انرژی، افزایش مشارکت مردم در مدیریت محلی زیست بوم و... در مناطق روستایی مثمر ثمر واقع شوند. اما با توجه به چالش های فراوان اقتصادی،اجتماعی، مدیریتی و ... پیش روی این انرژی ها نوعی سیاستگذاری نوآورانه و سیستمی جهت غلبه بر چالش های پیش روی و توسعه ی تجدیدپذیرها ضروری است.